Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), εδώ και μερικά χρόνια έχει αφιερώσει μια ημέρα του χρόνου στο πρόβλημα της Οστεοπόρωσης. Το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης και τα συναφή εθνικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο εορτάζουν κάθε χρόνο στις 20 Οκτωβρίου την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Οστεοπόρωσης (ΠΗΟ). Η ΠΗΟ προσφέρει μια καλή ευκαιρία για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση όσον αφορά την πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, μιας ασθένειας που γίνεται ολοένα πιο ανησυχητική όσο ο πληθυσμός αυξάνεται και ζει περισσότερο.

Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Οστεοπόρωσης είναι "3 βήματα για την πρόληψη: Ασβέστιο, Βιταμίνη D και Άσκηση".

 

Στη συνέχεια θα αναλύσουμε το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Οστεοπόρωσης ("Ασβέστιο, Βιταμίνη D και Άσκηση") και ακολούθως θα παραθέσουμε χρήσιμα στοιχεία για την ίδια την ασθένεια.

Ασβέστιο: Το ασβέστιο έχει καθοριστικό ρόλο στη δομή και δύναμη των οστών και των δοντιών. Ρυθμίζει πολλές λειτουργίες στον οργανισμό όπως τη μεταφορά των νευρικών μηνυμάτων, τη λειτουργία της καρδιάς, τη σύσπαση και χαλάρωση των μυών. Είναι επίσης απαραίτητο στην πήξη του αίματος και για τη λειτουργία διαφόρων ενζύμων του μεταβολισμού, την παραγωγή ορμονών και τη δράση και έκκριση ορμονών. Οι κύριες πηγές πρόσληψης ασβεστίου είναι: το γάλα, το γιαούρτι, το σουσάμι, τα τυριά (παρμεζάνα, γραβιέρα, κλπ), τα πράσινα φυλλώση λαχανικά (σπανάκι, φασολάκια, μπάμιες, μαρούλι, βρούβρες, μαϊντανός), το μπρόκολο, οι αγκινάρες, το λάχανο, τα ξερά σύκα, το πορτοκάλι, το ακτινίδιο, η σόγια, οι σαρδέλες, ο σολομός, ο μπακαλιάρος, οι ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα κλπ), τα όσπρια , οι ελιές, το αβγό, το συκώτι.

Οι ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σε ασβέστιο: 

Βρέφη: 360-540 mg, 

Παιδιά: 1200 mg, 

Ενήλικες: 1000 - 1200 mg, 

Έγκυες/θηλάζουσες: 1400-1600 mg,

Αθλητές: 1600 - 2000 mg.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση του ασβεστίου που είναι διαθέσιμο στον οργανισμό για τα οστά και για τις άλλες σημαντικές λειτουργίες για τις οποίες είναι απαραίτητο: το μειωμένο περιεχόμενο σε ασβέστιο των φαγητών, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφεϊνης, η υπερβολική κατανάλωση αλατιού, και φυσικά η έλλειψη βιταμίνης D, της βιταμίνης που βοηθά στην απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο.

 

Βιταμίνη D: Είναι απαραίτητη στον οργανισμό για το μεταβολισμό του ασβεστίου, του φωσφόρου και για υγιή, δυνατά οστά. Η βιταμίνη D υπάρχει σε διάφορα φαγητά. Όμως η πρόσληψη της από τη διατροφή δεν είναι αρκετή. Για να μετατραπεί σε ενεργό μορφή χρειάζεται έκθεση του δέρματος στον ήλιο. Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη D είναι: Λιπαρά ψάρια, αυγά, μουρουνέλαιο, ενισχυμένο σε βιταμίνες γάλα και δημητριακά. Η έκθεση στον ήλιο για 10 έως 15 λεπτά τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, προσφέρει ικανοποιητικές ποσότητες βιταμίνης D στον οργανισμό, συνυπολογίζοντας βέβαια ότι ανεπάρκεια έκθεσης στον ήιο μπορεί να δημιουργηθεί τους χειμερινούς μήνες ή λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. 

 

Άσκηση: ρόλος της άσκησης στην οστεοπόρωση είναι διπλός. Η άσκηση αποτελεί πρόληψη γιατί αυξάνει την οστική μάζα μέχρι και κατά τη διάρκεια της εφηβείας (αύξηση οστών σε μήκος, κυρίως υπό την επίδραση των ορμονών του φύλου), στοχεύοντας στην απόκτηση μέγιστης οστικής πυκνότητας έως και την ηλικία των 30 ετών, τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερα επίπεδα οστικής πυκνότητας κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής, αλλά επιπλέον κατά την ενηλικίωση είναι και θεραπεία γιατί: α)διατηρεί την οστική πυκνότητα στον ενήλικα, β)μειώνει την απώλεια οστικής πυκνότητας στην εμμηνόπαυση, γ) αργοπορεί το ρυθμό απώλειας οστικής πυκνότητας με την αύξηση της ηλικίας κατά τη μέση και γεροντική ηλικία και προφυλάσσει από τις πτώσεις.

Τα οφέλη της άσκησης της οστεοπόρωσης είναι πολλαπλά: Μειώνει την απώλεια οστικής πυκνότητας και αυξάνει τη μυϊκή δύναμη και τη μυϊκή μάζα. Επίσης διορθώνει τη στάση, αυξάνει την ευκαμψία, βελτιώνει την ικανότητα ισορροπίας, μειώνει τον κίνδυνο πτώσης, μειώνει την κόπωση και ανακουφίζει τους πόνους βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική ικανότητα και φυσικά βελτιώνει την ποιότητα της ζωής.

 

Η ασθένεια

Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που προσβάλει τα οστά και έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της μάζας, και συνεπακόλουθα, της επιδείνωσης της ποιότητάς τους. Καθώς τα οστά γίνονται πιο πορώδη, γίνονται ταυτόχρονα και πιο εύθραυστα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος καταγμάτων. Η διαδικασία αυτή είναι σταδιακή και ασυμπτωματική, γεγονός που καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την ανάγκη του τακτικού ελέγχου και της έγκαιρης διάγνωσης της νόσου.

Τα συνηθέστερα οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν στον καρπό, τη σπονδυλική στήλη και τα ισχία. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να έχουν σαν συνέπεια τη μείωση ύψους, οσφυϊκούς πόνους και παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης, ενώ τα κατάγματα των ισχίων συνήθως απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση και έχουν σαν αποτέλεσμα την απώλεια της αυτονομίας του ατόμου και την επιδείνωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Ποιοι νοσούν;

Η οστεοπόρωση προσβάλλει κατά κανόνα γυναίκες άνω των 65 ετών (1 στις 3 γυναίκες άνω των 60 ετών και 2 στις 3 άνω των 80 ετών), παρότι και οι άνδρες μπορεί να νοσήσουν (1 στους 5 άνω των 50 ετών): Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου σχετίζονται με την κληρονομικότητα, τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (κορτιζόνη, θυροξίνη κ.α.) καθώς και με ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, τα κακοήθη νοσήματα και οι παθήσεις των ενδοκρινών αδένων. Έτσι, παρότι πιστεύεται ότι η ασθένεια προσβάλει γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, στην πραγματικότητα οι παράγοντες αυτοί μπορεί να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην εμφάνιση οστεοπόρωσης και σε νεότερες γυναίκες, αλλά και σε άνδρες.

Πρόληψη και θεραπεία

Λόγω των συνεπειών της οστεοπόρωσης στην υγεία και στην ποιότητα ζωής των ατόμων, η πρόληψη της νόσου και των σχετιζόμενων με αυτή καταγμάτων θεωρείται βασική για τη διατήρηση της υγείας, της ποιότητας ζωής και της ανεξαρτησίας στον ηλικιωμένο πληθυσμό.

Η πρόληψη της ασθένειας πρέπει να ξεκινά από την νεαρή ηλικία, με σωστή διατροφή και άσκηση, παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία γερών οστών και στην εδραίωση ενός ορθού τρόπου ζωής που θα προστατέψει την υγεία των οστών και μετά την ενηλικίωση.

Η σωστή διατροφή και η σωματική άσκηση συντελούν επίσης στη διατήρηση της υγείας των οστών και αναστέλλουν την εξέλιξη της νόσου, ακόμα και όταν αυτή εμφανιστεί.

Οι γυναίκες άνω των 65 ετών, αλλά και όλα τα άτομα που μπορεί να έχουν επιβαρυνθεί από έναν ή περισσότερους παράγοντες που συντείνουν στην εμφάνιση της οστεοπόρωσης, θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους οστικής μάζας, μιας ανώδυνης και απλής εξέτασης, η οποία μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια την ύπαρξη και εξέλιξη της νόσου.

Σε περίπτωση διάγνωσης της νόσου, σύγχρονες φαρμακευτικές μέθοδοι μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα οστεοπορωτικού κατάγματος και να επιβραδύνουν ή και να αναστείλουν την εξέλιξή της.

Mύθοι και αλήθειες για την οστεοπόρωση

Μ: Το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από οστεοπόρωση ή άλλους τύπους οστεοπάθειας είναι μικρόΑ: Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηλή πάθηση που πλήττει εκατομμύρια άτομα.

Μ: Η οστεοπόρωση αποτελεί πρόβλημα των ηλικιωμένων γυναικών
Α: Η οστεοπόρωση πλήττει άνδρες και γυναίκες όλων των φυλών. Αν και η αδυναμία των οστών εκδηλώνεται στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, το «χτίσιμο» γερών οστών ξεκινά στην παιδική ηλικία.

Μ: Τα κατάγματα από πτώσεις δεν σχετίζονται με οστεοπόρωση
Α: Τα κατάγματα σε άτομα άνω των 50 ετών μπορεί να είναι η πρώτη ένδειξη αδυναμίας των οστών λόγω οστεοπόρωσης ή χαμηλής οστικής μάζας.

Μ: Η διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι χρονοβόρος και επώδυνη
Α: Η εξέταση οστικής πυκνότητας είναι μια απλή και ανώδυνη διαδικασία που διαρκεί λιγότερο από 5-10 λεπτά.

Μ: Η οστεοπόρωση δεν μπορεί να προληφθεί
Α: Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προστατεύσει κανείς την υγεία των οστών του, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Με σωστή διατροφή, σωματική άσκηση και ιατρική παρακολούθηση, όλοι μπορούν να έχουν γερά οστά.

Μ: Όταν κάποιος εμφανίσει οστεοπόρωση, δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να την αντιμετωπίσει
Α: Αν διαγνωστεί, η οστεοπόρωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με νέα φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη της απώλειας οστικής μάζας και στην αναδόμηση των οστών. Με τον τρόπο αυτό, ο ασθενής μπορεί να προλάβει τα επώδυνα και απειλητικά για τη ζωή κατάγματα.

Μ: Η οστεοπόρωση δεν έχει συνέπειες στη σωματική υγεία
Α: Η οστεοπόρωση συχνά οδηγεί σε επώδυνα κατάγματα που μπορεί να καταλήξουν σε αναπηρία, ακόμη και σε θάνατο. Πολλά άτομα με κατάγματα υποφέρουν από έντονο πόνο και απώλεια ύψους, ενώ πολλοί μπορεί να χάσουν την ικανότητα να ντύνονται μόνοι τους, να στέκονται όρθιοι και να περπατούν.

Μ: Η οστεοπόρωση δεν έχει συναισθηματικές συνέπειεςΑ: Τα κατάγματα μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητική εικόνα του ατόμου για το σώμα του, καθώς και άσχημη διάθεση. Όλα αυτά προκαλούν σημαντικό άγχος και κατάθλιψη.

Πηγή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας των ΗΠΑ (www.surgeongeneral.gov)

Καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης

Αλκοολισμός: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ διαταράσσει την ισορροπία του ασβεστίου και αυξάνει τα επίπεδα παραθυρεοειδούς ορμόνης (PTH), γεγονός που μειώνει περαιτέρω τα αποθέματα ασβεστίου. Επίσης, το αλκοόλ εμποδίζει την παραγωγή βιταμίνης D (απαραίτητης για την απορρόφηση του ασβεστίου), ενώ η χρόνια υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί να μειώσει τα επίπεδα οιστρογόνων και να αυξήσει τα επίπεδα κορτιζόλης, η οποία είναι γνωστό ότι μειώνει τον σχηματισμό οστού.

Νευρογενής ανορεξία: Τα άτομα με νευρογενή ανορεξία μπορεί να εμφανίσουν διατροφικές και ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν αρνητικά την οστική πυκνότητα. Το χαμηλό σωματικό βάρος στις γυναίκες οδηγεί σε μείωση των οιστρογόνων και σε σημαντική απώλεια οστικής πυκνότητας, ενώ επίσης αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης. Επιπλέον, η μείωση των αυξητικών παραγόντων, η ανεπάρκεια ασβεστίου και ο υποσιτισμός συμβάλλουν στην οστική απώλεια.

Αρθρίτιδα: Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν οστεοπόρωση. Αντιθέτως, τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν οστεοπόρωση, καθώς ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ΡΑ μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης.

Άσθμα: Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, γνωστά ως γλυκοκορτικοειδή, τα οποία χορηγούνται στα άτομα με άσθμα, μειώνουν την απορρόφηση ασβεστίου από την τροφή, αυξάνουν την απώλεια ασβεστίου από τους νεφρούς και μειώνουν τον σχηματισμό οστού. Επίσης, τα κορτικοστεροειδή επηρεάζουν την παραγωγή φυλετικών ορμονών, αυξάνοντας έτσι την οστική απώλεια. Πολλοί ασθματικοί θεωρούν λανθασμένα ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα προκαλούν κρίσεις άσθματος και τα αποφεύγουν, όπως επίσης αποφεύγουν και τη σωματική άσκηση.

Ακινησία: Η άσκηση που αναγκάζει το σώμα να κινηθεί κατά της βαρύτητας δυναμώνει τα οστά (βάδισμα, τρέξιμο, ανέβασμα σκάλας, τένις, χορός, άρση βαρών - η κολύμβηση και η ποδηλασία είναι ασκήσεις που δεν απαιτούν δράση κατά της βαρύτητας). Ενώ οι κατάλληλες ασκήσεις συμβάλλουν στην ανάπτυξη και τη διατήρηση της οστικής μάζας, η ακινησία μπορεί να οδηγήσει σε οστική απώλεια.

Καρκίνος του μαστού: Η χημειοθεραπεία προκαλεί μείωση της ωοθηκικής λειτουργίας και, επομένως, μείωση των οιστρογόνων, ενώ μπορεί να έχει και άμεσες αρνητικές επιδράσεις στα οστά. Επίσης, ο ίδιος ο καρκίνος του μαστού μπορεί να διεγείρει την παραγωγή οστεοκλαστών, των κυττάρων που καταστρέφουν τα οστά.

Κοιλιοκάκη: Η κοιλιοκάκη είναι μια κληρονομική διαταραχή κατά την οποία ο οργανισμός εμφανίζει δυσανεξία στη γλουτένη. Όταν τα άτομα με κοιλιοκάκη καταναλώσουν τροφές που περιέχουν γλουτένη, το ανοσοποιητικό τους σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει το επιθήλιο του λεπτού εντέρου, με αποτέλεσμα το λεπτό έντερο να μην μπορεί να απορροφήσει θρεπτικά στοιχεία, όπως το ασβέστιο.

Διαβήτης: Ο διαβήτης τύπου 1 (ΔΤ1) σχετίζεται με χαμηλή οστική πυκνότητα, αν και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν το ακριβές αίτιο. Η σχέση αυτή μπορεί να οφείλεται στην ανεπάρκεια ινσουλίνης (η ινσουλίνη προάγει την αύξηση και την ισχύ των οστών), στις κυτοκίνες (ουσίες που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη τόσο του ΔΤ1 όσο και της οστεοπόρωσης), στο γεγονός ότι πολλά άτομα με ΔΤ1 πάσχουν επίσης από κοιλιοκάκη ή στην καθιστική ζωή που ακολουθούν πολλά άτομα με διαβήτη.

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου: Τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου συχνά λαμβάνουν γλυκοκορτικοειδή, τα οποία μακροχρόνια μειώνουν την ανάπτυξη και διατήρηση υγιών οστών. Επίσης, τα άτομα με βαριά νόσο ή αυτά που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση τμημάτων του λεπτού εντέρου μπορεί να έχουν δυσκολία στην απορρόφηση του ασβεστίου και της βιταμίνης D.
Δυσανεξία στη λακτόζη: Οι μελέτες σχετικά με τις συνέπειες που έχει η δυσανεξία στη λακτόζη στην πρόσληψη ασβεστίου έχουν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Πάντως, τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα ώστε να λαμβάνουν αρκετό ασβέστιο και να ακολουθούν τις βασικές στρατηγικές για την οικοδόμηση και τη διατήρηση υγιών οστών.

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (SLE): Τα άτομα με SLE έχουν αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση, κυρίως λόγω των γλυκοκορτικοειδών που λαμβάνουν, καθώς και λόγω της ακινησίας στην οποία οδηγούνται εξαιτίας του πόνου και της κόπωσης που προκαλεί η νόσος. Η οστική απώλεια μπορεί να είναι και άμεσο αποτέλεσμα του λύκου, ενώ 90% των ατόμων που πάσχουν από λύκο είναι γυναίκες, μια ομάδα με ήδη αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Ατελής οστεογένεση (osteogenesis imperfecta, ΟΙ): Η OI είναι μια γενετική διαταραχή που μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να παράγει κολλαγόνο και χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλη ευθραυστότητα των οστών. Σχεδόν όλα τα άτομα με ΟΙ έχουν οστεοπόρωση, διότι δεν αναπτύσσουν κατάλληλη οστική μάζα σε καμία ηλικία. Η οστική απώλεια μπορεί να εμφανιστεί σε νεαρότερη ηλικία από ό,τι στον γενικό πληθυσμό, ενώ η αύξηση της ηλικίας αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο κατάγματος.

Κάπνισμα: Δεν είναι εύκολο να καθοριστεί αν η σχέση μεταξύ καπνίσματος και μειωμένης οστικής πυκνότητας οφείλεται στο ίδιο το κάπνισμα ή σε άλλους παράγοντες κινδύνου που είναι κοινοί στους καπνιστές. Για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις οι καπνιστές είναι πιο αδύνατοι, τείνουν να πίνουν περισσότερο αλκοόλ, ασκούνται λιγότερο και δεν ακολουθούν υγιεινή διατροφή. Οι γυναίκες που καπνίζουν τείνουν να έχουν εμμηνόπαυση νωρίτερα.

Πηγή: NIAMS (National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases) www.niams.nih.gov

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

• World Osteoporosis Day
• International Osteoporosis Foundation

3 μέτρα για άθραυστα οστά!

SNF-Professor Heike Bischoff-Ferrari, director Centre on Aging and Mobility at the University of Zurich and City Hospital Waid, talks about the IOF report 'Three Steps to Unbreakable Bones' for World Osteoporosis Day.

Filmed and edited by Gilberto Lontro. 

http://www.youtube.com/user/iofbonehealth

ESC/ EAS κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών (2011)

http://eurheartj.oxfordjournals.org/content/early/2011/06/27/eurheartj.ehr158.full.pdf+html

Ένα έτος λειτουργίας!

 

20.10.2010- 20.10.2011
Συμπληρώθηκε ένας χρόνος ταξιδιού!
Σας ευχαριστώ που με στηρίζετε και με τιμάτε με την εμπιστοσύνη σας!
Θα συνεχίσω τουλάχιστον να προσπαθώ, να ανταποκριθώ στις προσδοκίες σας.

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, 10 Οκτωβρίου 2011

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών. Σκοπός της είναι να προωθήσει ανοικτές συζητήσεις σχετικά με τις ψυχικές ασθένειες, και να προσεγγίσει επενδύσεις στον τομέα της πρόληψης και της θεραπείας.

Η προστασία και προαγωγή της καλής ψυχικής υγείας αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες της παγκόσμιας κοινότητας, η οποία μελετά στρατηγικές για την ψυχική υγεία. Φέτος, η Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Ψυχική Υγεία (WFMH) γιορτάζει τη Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας με τον επιμέρους τίτλο: «Επενδύοντας στην ψυχική υγεία», έχοντας σαν στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού αλλά και των δημόσιων φορέων απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ψυχικά ασθενείς.

Τι είναι η ψυχική υγεία;

Η ψυχική υγεία δεν είναι μόνο η απουσία της ψυχικής διαταραχής. Ορίζεται ως η κατάσταση της υγείας κατά την οποία ένα άτομο συνειδητοποιεί τις δυνατότητές του, δύναται να αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες που προκύπτουν από την καθημερινότητα, είναι παραγωγικό και μπορεί να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο.

Τα δεδομένα

Οι ψυχικές, νευρολογικές και οι σχετιζόμενες με τη συμπεριφορά διαταραχές απαντώνται συχνά σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα άτομα που πάσχουν από αυτές τις διαταραχές είναι συχνά κοινωνικά απομονωμένα, έχουν μειωμένη ποιότητα ζωής και αυξημένη θνησιμότητα. Οι διαταραχές αυτές προκαλούν μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα άτομα που πάσχουν από ψυχικές, νευρολογικές και συμπεριφορικές διαταραχές ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια. Οι ψυχικές διαταραχές επηρεάζουν σχεδόν το 12 % του παγκόσμιου πληθυσμού. Επιπλέον, το  το 10% των μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας ξεκινούν από ψυχικές είτε από συναισθηματικές αιτίες .Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα άτομα που έπασχαν από κατάθλιψη το 2002 ήταν 154 εκατομμύρια, τα άτομα με σχιζοφρένεια 25 εκατομμύρια, ενώ 95 εκατομμύρια έπασχαν από διαταραχές σχετιζόμενες με κατάχρηση αλκοόλ.

Σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, υπολογίζεται ότι περίπου 877.000 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο και 1 στους 4 ασθενείς που επισκέπτονται κάποια υπηρεσία υγείας πάσχει από τουλάχιστον 1 ψυχική, νευρολογική ή σχετιζόμενη με τη συμπεριφορά διαταραχή.

Οι πιο συνηθισμένες ψυχικές διαταραχές στην ΕΕ είναι οι φοβίες και η κατάθλιψη, η αντιμετώπιση των οποίων παρουσιάζει σημαντικές διαφορές τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και στο εσωτερικό της κάθε χώρας, ενώ οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται είναι συχνά μεμονωμένες.

Τα στοιχεία που μας παρέχει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι ανησυχητικά: υπολογίζει ότι ώς το 2020 η κατάθλιψη, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα είναι η δεύτερη σημαντική αιτία ανικανότητας προς εργασία. Το 25% των Ευρωπαίων πολιτών θα βιώσει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας στη διάρκεια της ζωής του. Το 27% του πληθυσμού των ενηλίκων της Ευρώπης -δηλαδή 93 εκατομμύρια άτομα- πλήττεται από προβλήματα ψυχικής υγείας. Οσο για το κόστος, στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα φθάσει τα 240 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ το κόστος στην παραγωγικότητα ανέρχεται στα 136 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και των αναρρωτικών αδειών.

Αίτια, επιπτώσεις και αντιμετώπιση

Αίτια

Τα πρωτογενή αίτια των ψυχικών διαταραχών διαφέρουν ανάλογα με την πάθηση, όμως μια σειρά από κοινούς παράγοντες επιβαρύνει σημαντικά τους ασθενείς και καθυστερεί ή και αναστέλλει την ανάρρωσή τους:

• Έλλειψη πληροφόρησης και εκπαίδευσης για τις διαταραχές και τις επιπτώσεις στην περίπτωση «μη διάγνωσης» και «μη κατάλληλης θεραπείας».
• Προκαταλήψεις και στιγματισμός σαν αποτέλεσμα άγνοιας και φόβου γι' αυτούς που πάσχουν.
• Έλλειψη πολιτικής κατανόησης και βούλησης που θα βοηθήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των διαταραχών.
• Έλλειψη κατάλληλων πόρων ώστε να υπάρξει αποτελεσματική βοήθεια για πάσχοντες και οικογένειες μέσα στην κοινότητα.
• Οι ψυχικές νόσοι επηρεάζουν αλλά και επηρεάζονται αρνητικά από τις χρόνιες νόσους, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές και καρδιαγγειακές νόσοι, ο διαβήτης και το AIDS. 

 

Επιπτώσεις

Η ψυχική υγεία επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα στην οικογένεια, στο σχολείο, στους χώρους εργασίας και αναψυχής. Η καλή ψυχική υγεία συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη καθώς και στην ευημερία του ανθρώπου. Η κακή ψυχική υγεία μπορεί να υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους.

Η κατάσταση αυτή όχι μόνον αποτελεί πρόβλημα για τον τομέα της υγείας, αλλά συγκαταλέγεται ανάμεσα στους τρεις κυριότερους λόγους απουσίας από την εργασία, ενώ αποτελεί σημαντική αιτία για πρόωρη συνταξιοδότηση ή αναπηρική σύνταξη. Δημιουργεί επίσης σημαντικές δαπάνες που επιβαρύνουν την κοινωνία και το οικονομικό, εκπαιδευτικό, ασφαλιστικό, ποινικό και δικαστικό σύστημα.

Για την Ευρώπη το οικονομικό κόστος από τη μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση ψυχικών ασθενειών είναι της τάξης των 240 δις ευρώ ανά έτος. Επιπροσθέτως, υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι πολυδιάστατες επιπτώσεις των ψυχικών διαταραχών στοιχίζουν περίπου το 3 με το 4% του ΑΕΠ. Επίσης, οι ψυχικές διαταραχές στο σύνολό τους αποτελούν την κύρια αιτία της πρόωρης συνταξιοδότησης και των συντάξεων αναπηρίας, ενώ το κοινωνικό κόστος (διάλυση οικογενειών, απώλεια εργασίας, ανεργία, αυτοκτονίες, πράξεις βίας κ.λπ.) δεν μπορεί να υπολογισθεί.

Παρ' όλα αυτά, η ψυχική νόσος παραμένει ο φτωχός συγγενής των διαφόρων συστημάτων υγείας, έτσι ώστε να μην ικανοποιούνται ούτε στοιχειωδώς οι ανάγκες των πασχόντων και των οικογενειών τους.

Οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ έχουν την κύρια ευθύνη για τη λήψη μέτρων στον τομέα της ψυχικής υγείας.

Οι ευρωπαϊκές πολιτικές στοχεύουν στην προστασία και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας, στην ευαισθητοποίηση του κοινού στα προβλήματα που η τελευταία συνεπάγεται, στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού πλαισίου συνεργασίας και ανταλλαγής ορθών πρακτικών - μεταξύ κυβερνήσεων και συναφών τομέων - και στο συντονισμό των διαφόρων πολιτικών, πρακτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων.

Τα παραπάνω αποτελούν στόχους του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για την Ψυχική Υγεία και την Καλή Ψυχική Κατάσταση, το οποίο έχει 5 προτεραιότητες:

• πρόληψη της κατάθλιψης και της αυτοκτονίας
• ψυχική υγεία των νέων και εκπαίδευση
• ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας
• ψυχική υγεία ηλικιωμένων
• καταπολέμηση του κοινωνικού στιγματισμού και αποκλεισμού

 

Αντιμετώπιση

Οι ψυχικές διαταραχές είναι στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίσιμες, εφόσον γίνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών. Ωστόσο, η αντιμετώπιση καθίσταται δύσκολη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε δεν γίνεται σωστή διάγνωση της σοβαρότητας της διαταραχής, είτε δεν κατανοούνται σωστά τα οφέλη που προκύπτουν από τις υπηρεσίες θεραπείας των ψυχικών ασθενειών.

Έτσι, αν και αποτελούν αρκετά συχνό πρόβλημα (27% των ενηλίκων ευρωπαίων πολιτών μια φορά τουλάχιστον στη ζωή τους υπέφεραν από κακή ψυχική υγεία), 60 -65% απ' αυτούς που υποφέρουν δεν λαμβάνουν ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.

Η σωματική και η ψυχική υγεία είναι αλληλένδετες. Υπάρχει επιπλέον πραγματική ανάγκη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας των ατόμων με χρόνιες σωματικές ασθένειες και σωματικής φροντίδας της ψυχικής υγείας των καταναλωτών μέσα από μια συνεχή και ολοκληρωμένη φροντίδα.

Στις περισσότερες χώρες, ιδιαίτερα αυτές του χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας παρουσιάζουν σοβαρή έλλειψη πόρων - ανθρώπινων και οικονομικών.

Από τους πόρους υγειονομικής περίθαλψης που είναι διαθέσιμοι, οι περισσότεροι επί του παρόντος δαπανώνται για την εξειδικευμένη θεραπεία και τη φροντίδα των ατόμων με ψυχική ασθένεια, και σε μικρότερο βαθμό για την παροχή ολοκληρωμένου ενός συστήματος ψυχικής υγείας. Αντί για την παροχή περίθαλψης σε μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία, οι χώρες πρέπει να ενσωματώνουν την ψυχική υγεία στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, να παρέχουν φροντίδα σε γενικά νοσοκομεία και να προωθούν την ανάπτυξη υπηρεσιών ψυχικής υγείας που θα είναι ενταγμένες σε κάθε κοινότητα.

Ακόμη λιγότερη χρηματοδότηση είναι διαθέσιμη για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, έναν γενικό όρο που καλύπτει μια ποικιλία στρατηγικών, όλα με στόχο την θετική επίδραση στην ψυχική υγεία και την ευημερία γενικότερα. Δυστυχώς, οι περισσότερες από τις χώρες αυτές επενδύουν μόνο το 1% του προϋπολογισμού τους για την υγεία στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών. Κατά συνέπεια, δεν δίδεται προτεραιότητα στις πολιτικές για την ψυχική υγεία, τη σχετιζόμενη νομοθεσία και τις μονάδες κοινοτικής φροντίδας και αντιμετώπισης των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να διαπιστώσουμε ότι έμφαση πρέπει να δοθεί στην προώθηση της ψυχικής υγείας σε όλη τη διάρκεια της ζωής για να διασφαλιστεί ένα υγιές ξεκίνημα στη ζωή για τα παιδιά και για την πρόληψη των ψυχικών διαταραχών στην ενήλικη ζωή και το γήρας.

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα

Έχοντας ως κύριο στόχο του την εφαρμογή των αρχών της κοινοτικής ψυχιατρικής, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει ξεκινήσει και υλοποιεί με σταθερούς ρυθμούς ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταρρύθμισης των ψυχιατρικών υπηρεσιών της χώρας.

Το σημαντικό αυτό πρόγραμμα χρηματοδοτείται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, και στόχο έχει την παροχή σύγχρονων, ανθρωποκεντρικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ειδικότερα:

• Την παροχή υπηρεσιών που αντιμετωπίζουν την υγεία ως ολότητα, χωρίς διαχωρισμούς μεταξύ ψυχικής και σωματικής υγείας και που δεν υποβοηθούν ή αναπαράγουν κοινωνικούς στιγματισμούς και αποκλεισμούς
• Την αποασυλοποίηση, αποϊδρυματοποίηση και κοινωνική επανένταξη των ασθενών
• Την πρόληψη, μέριμνα, φροντίδα και περίθαλψη από εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό, κοντά στον τόπο διαμονής των ασθενών

Μέσα στο πλαίσιο αυτό υλοποιήθηκαν και υλοποιούνται δράσεις οι οποίες αφορούν:

• Στην ανάπτυξη κοινοτικών μονάδων παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με την δημιουργία και τη στήριξη υποδομών και υπηρεσιών παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και τη στήριξη της δευτεροβάθμιας περίθαλψης με εξειδικευμένες μονάδες ενταγμένες στο υπάρχον σύστημα δευτεροβάθμιας περίθαλψης
• Στην ενίσχυση της αποασυλοποίησης με την δημιουργία μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα)
• Στην επαγγελματική αποκατάσταση και εργασιακή ένταξη των ατόμων με χρόνιες ψυχικές διαταραχές, με την λειτουργία εργαστηρίων κατάρτισης και απασχόλησης αλλά και κοινωνικών συνεταιρισμών περιορισμένης ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) που στόχο έχουν την δημιουργία θέσεων απασχόλησης των ατόμων αυτών
• στην υλοποίηση του νέου αναθεωρημένου δεκαετούς Εθνικού Σχεδίου Δράσης «Ψυχαργώ», με βάση τις σύγχρονες ανάγκες αλλά και την εμπειρία που αποκομίστηκε από τις προηγούμενες εφαρμογές του
• στην ενεργοποίηση του θεσμού της τομεοποίησης με στόχο τη βελτιστοποίηση της εποπτείας και αξιολόγησης του έργου των Μονάδων Ψυχικής Υγείας
• στην ανάπτυξη επιδημιολογικού χάρτη της Ελλάδος για ενήλικες και ανηλίκους, για την καταγραφή της συχνότητας εμφάνισης ψυχικών νόσων, με στόχο την βελτιστοποίησης του σχεδιασμού της αντιμετώπισής τους
• στον εξορθολογισμό και στη χρηστή διαχείριση των πόρων, εθνικών και κοινοτικών, που διατίθενται για την ψυχική, με την ενεργοποίηση μηχανισμών ελέγχων.

Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της προσπάθειας της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά: το σύνολο των μονάδων ψυχικής υγείας στη χώρα έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2000, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις (ψυχιατρικά τμήματα σε γενικά νοσοκομεία παίδων και εφήβων), η αύξηση φτάνει το 77%.. Παράλληλα, οι δομές αποασυλοποίησης (ξενώνες, οικοτροφεία και προστατευόμενα διαμερίσματα) ανέρχονται σήμερα σε 452 (από 146 το 2000), ενώ τόσο ο αριθμός των ενοίκων των δομών αυτών, όσο και του απασχολούμενου σε αυτές προσωπικού παρουσιάζει κάθετη αύξηση (3689 ένοικοι και 4343 εργαζόμενοι το 2008 σε σχέση με μόλις 1289 και 1589 αντίστοιχα, έξι χρόνια νωρίτερα).

Παράλληλα, στον άξονα που αφορά στην επαγγελματική αποκατάσταση των χρόνια ασθενών με ψυχικές νόσους, έχουν συσταθεί μέχρι σήμερα 13 ΚοιΣΠΕ, σε διάφορες περιοχές της χώρας, με 162 συνολικά εργαζόμενους ασθενείς. Οι συνεταιρισμοί αυτοί συντελούν ουσιαστικά τόσο στην καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος απέναντι στους ψυχικά ασθενείς, όσο και στην ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο με ίσους όρους, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην ταχύτερη θεραπεία και αποκατάστασή τους

Η κατάθλιψη και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπισή της

Η κατάθλιψη είναι η συχνότερη ψυχική διαταραχή και αναμένεται κατά τα επόμενα 20 χρόνια να έχει αυξητικές τάσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η κατάθλιψη παγκοσμίως κατέχει σήμερα την 4^η θέση, από πλευράς απώλειας ετών ζωής, απαλλαγμένων από αναπηρία και κοινωνική δυσλειτουργία, ενώ το 2020, θα καταλάβει τη 2^η θέση στις δυτικές κοινωνίες και την 1^η ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Μία στις πέντε γυναίκες και ένας στους οκτώ άνδρες αναπτύσσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή της ζωής τους σύμφωνα με τα υπάρχοντα διεθνή στοιχεία, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 25% των ανδρών (περίπου 850.000 Έλληνες) και το 33% των γυναικών (περίπου 1,1 εκ Ελληνίδες) πάσχουν από ήπια έως σοβαρή κατάθλιψη.

Μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κατάθλιψη, που έχει κατατεθεί και υλοποιείται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει σαν βασικούς στόχους την πρόληψη, τη φροντίδα και θεραπευτική αγωγή, την αντιμετώπιση του στιγματισμού και των διακρίσεων εις βάρος ατόμων με ψυχικές διαταραχές και τη βελτίωση της πληροφόρησης για θέματα ψυχικής υγείας. Στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνονται δράσεις που αφορούν στη βελτίωση της γονικής συμπεριφοράς, την ενθάρρυνση πνεύματος συνεργασίας στο εργασιακό περιβάλλον και την προώθηση των δικτύων κοινωνικής υποστήριξης, της κοινωνικής ένταξης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Αναλυτικότερα, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης συνίσταται:

• Στην καταπολέμηση του κοινωνικού στιγματισμού, των προκαταλήψεων και της απομόνωσης, καθώς και την κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών.
• Στον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου κατάθλιψης και τη μείωση των περιστατικών κατάθλιψης.
• Στην εύκολη πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
• Στην ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υποβοήθηση των ατόμων με στόχο την έγκαιρη αναγνώριση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
• Στην καθολική εξασφάλιση του δικαιώματος στην πρώιμη παρέμβαση και θεραπεία.
• Στη βελτίωση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας, ώστε να ανταποκρίνονται σωστά σε άτομα που ζητούν βοήθεια.
• Στην εξασφάλιση επιπλέον οικονομικών πόρων για προληπτική πολιτικήμέσα από την οργανωτική αναδιάταξη του συστήματος.
• Στη δημιουργία σταθερού πλαισίου συνεργασίας και εμπλοκής με όλους τους συναρμόδιους φορείς, τον κόσμο της παραγωγής και της εργασίας για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Στην ενίσχυση της έρευνας σε εθνικό επίπεδο για την καλύτερη κατανόηση της κατάθλιψης και των επιρροών της στη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή.

Εν κατακλείδι,

Η πνευματική υγεία είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα. Επιτρέπει στους πολίτες να ευημερούν, να έχουν υγεία και ποιότητα ζωής. Προωθεί την εκμάθηση, την εργασία και τη συμμετοχή στην κοινωνία.

Το επίπεδο της πνευματικής υγείας και ευημερίας στον πληθυσμό είναι ένας βασικός πόρος για την επιτυχία της ΕΕ ως κοινωνίας και οικονομίας βασισμένη βασισμένες στη γνώση. Είναι ένας σοβαρός παράγοντας για την πραγματοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.

Οι διανοητικές διαταραχές βρίσκονται σε άνοδο στην ΕΕ. Η κατάθλιψη είναι ήδη το επικρατέστερο πρόβλημα υγείας σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Η αυτοκτονία παραμένει μια σημαντική αιτία θανάτου.

Οι διανοητικές διαταραχές και η αυτοκτονία προκαλούν απέραντη δυστυχία στα άτομα, τις οικογένειες τους και τις κοινότητες στις οποίες ανήκουν.

Οι διανοητικές διαταραχές είναι σημαντική αιτία ανικανότητας καθώς ασκούν πίεση στην υγεία, στην αγορά εργασίας, στην οικονομία, στην εκπαίδευση και σε όλα τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η συμπληρωματική δράση και μια κοινή προσπάθεια στο επίπεδο της ΕΕ μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις με την προώθηση της ψυχικής υγείας και της ευημερίας στον πληθυσμό, με την ενίσχυση των προληπτικών δράσεων και της αυτοβοήθειας, και με την παροχή υποστήριξης στους ανθρώπους που έχουν ελλιπή ψυχική υγεία και τις οικογένειές τους. Αυτές οι δράσεις ενσωματώνονται  περαιτέρω στα μέτρα που τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέσω των κοινωνικών υπηρεσιών και της ιατρικής φροντίδας.

Η δράση για την ψυχική υγεία και ευημερία στην ΕΕ πρέπει να αναπτυχθεί συμπεριλαμβάνοντας στους σχετικούς φορείς χάραξης πολιτικής, τους φορείς υγείας, εκπαίδευσης, τους κοινωνικούς εταίρους, καθώς επίσης και ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Οι άνθρωποι που έχουν αντιμετωπίσει προβλήματα ψυχικής υγείας έχουν πολύτιμη εμπειρία και πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον προγραμματισμό και την εφαρμογή των ενεργειών.

Η πνευματική υγεία και η ευημερία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων όλων των ηλικιακών ομάδων, των φύλων, την εθνική προέλευση κλπ, πρέπει να προωθηθούν βασισμένες σε στοχοθετημένες επεμβάσεις που λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία του ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Υπάρχει ανάγκη να αυξηθεί η γνώση μας στα θέματα της ψυχικής υγείας: με τη συλλογή στοιχείων όσον αφορά την ψυχική υγεία του πληθυσμού και με την ανάθεση έρευνας για την επιδημιολογία, τις αιτίες, τους καθοριστικούς παράγοντες, τις επιπτώσεις της κακής ψυχικής υγείας, καθώς και τις δυνατότητες για επεμβάσεις και καλύτερες στους τομείς της υγείας και της κοινωνίας.

Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές εκτίθενται καθημερινά σε ένα ευρύ φάσμα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το στίγμα που αντιμετωπίζουν σημαίνει ότι συχνά εξοστρακίζονται από την κοινωνία και δεν λαμβάνουν τη φροντίδα που χρειάζονται ενώ αντιμετωπίζουν διακρίσεις σε καθημερινή βάση μεταξύ άλλων στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και της στέγασης. Για να προωθούνται και προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές πρέπει να υπάρχει:

• Αλλαγή νοοτροπίας, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση προς την ψυχική ασθένεια και την προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.
• Βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας για την προστασία από εξευτελιστική μεταχείριση, κακές συνθήκες διαβίωσης και αυθαίρετη ακούσια εισαγωγή και θεραπεία, παρέχοντας δυνατότητα πρόσβασης σε μηχανισμούς καταγγελιών σε περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
• Ενίσχυση των αποδεκτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας καθώς και των οικογενειών τους με τη δημιουργία και/ή την ενίσχυση οργανώσεων ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους, ομάδων που είναι στην καλύτερη θέση για να αναδείξουν προβλήματα, να προσδιορίζουν τις ανάγκες τους, να βοηθήσουν στην εξεύρεση λύσεων και στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών, των σχεδίων, των νόμων και των υπηρεσιών.
• Αντικατάσταση των ψυχιατρικών ιδρυμάτων με κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, οι οποίες θα υποστηρίζονται από την ύπαρξη ψυχιατρικών κλινών σε γενικά νοσοκομεία και κατ'οίκον περίθαλψη.
• Αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της ψυχικής υγείας και ανάπτυξη/εκπαίδευση του δυναμικού . της Ψυχικής Υγείας για πρόσβαση σε καλής ποιότητας υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε κάθε επίπεδο του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.
• Υιοθέτηση πολιτικών, νόμων και υπηρεσιών που προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους, να τους παρέχεται και να διασφαλίζεται η πλήρη ενσωμάτωση και συμμετοχή τους στην κοινωνία.

• Υιοθέτηση πολιτικών, νόμων και υπηρεσιών που προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους, να τους παρέχεται και να διασφαλίζεται η πλήρη ενσωμάτωση και συμμετοχή τους στην κοινωνία.

The Nobel Prize in Medicine 2011

The Nobel Assembly at Karolinska Institutet has today decided that

The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011

shall be divided, with one half jointly to

Bruce A. Beutler and Jules A. Hoffmann

for their discoveries concerning the activation of innate immunity

and the other half to

Ralph M. Steinman

for his discovery of the dendritic cell and its role in adaptive immunity

 

Summary

This year's Nobel Laureates have revolutionized our understanding of the immune system by discovering key principles for its activation.

Scientists have long been searching for the gatekeepers of the immune response by which man and other animals defend themselves against attack by bacteria and other microorganisms. Bruce Beutler and Jules Hoffmann discovered receptor proteins that can recognize such microorganisms and activate innate immunity, the first step in the body's immune response. Ralph Steinman discovered the dendritic cells of the immune system and their unique capacity to activate and regulate adaptive immunity, the later stage of the immune response during which microorganisms are cleared from the body.

The discoveries of the three Nobel Laureates have revealed how the innate and adaptive phases of the immune response are activated and thereby provided novel insights into disease mechanisms. Their work has opened up new avenues for the development of prevention and therapy against infections, cancer, and inflammatory diseases.

http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2011/press.html