Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, 29 Σεπτεμβρίου 2011

Τhis year we call on individuals to reduce their own and their family’s risk of heart disease and stroke. 

We ask people to take charge of their home’s heart health by taking steps such as 

choosing healthy food options, 

increasing physical activity, 

and saying no to tobacco.

 

Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς είναι η ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν μάστιγα στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες και τείνουν να μετατραπούν σε «πανδημία» για τον πλανήτη, αγγίζοντας και τους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών.

Οι Έλληνες, διατρέχουμε τον υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα μεταξύ των χωρών της Μεσογείου, καθώς έχουμε εγκαταλείψει τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής και ζωής: Το 45-50% του πληθυσμού είναι καπνιστές, έως και το 1/3 του πληθυσμού είναι παχύσαρκοι, το 10% πάσχει από διαβήτη και το 1/3 των Ελλήνων έχει αυξημένη αρτηριακή πίεση. Το αποτέλεσμα είναι στην Ελλάδα να έχουμε 20.000 νέα εμφράγματα ετησίως.

Με τη στεφανιαία νόσο να κρατάει τα σκήπτρα στις αιτίες θανάτου στον ελληνικό πληθυσμό και με δεδομένο ότι πλέον τα καρδιακά νοσήματα χτυπούν όλο και νεότερους σε ηλικία ανθρώπους, οι γιατροί μας προειδοποιούν να αλλάξουμε τρόπο ζωής.

 

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα

Οι καρδιαγγειακές νόσοι αφορούν διαταραχές που προσβάλλουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Σε αυτές συγκαταλέγονται η στεφανιαία νόσος (εκδηλώσεις της οποίας είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου -καρδιακή προσβολή-, η στηθάγχη και οι αρρυθμίες), η περιφερική αρτηριακή νόσος (που μπορεί να εκδηλωθεί με πόνο που μοιάζει με κράμπα στα κάτω άκρα κατά τη διάρκεια άσκησης), η αγγειακή εγκεφαλική νόσος (που εκδηλώνεται με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο), η υπέρταση, η ρευματική νόσος της καρδιάς, καθώς και η συγγενής καρδιοπάθεια.

Τα στατιστικά στοιχεία που σχετίζονται με την καρδιαγγειακή νόσο εμφανίζονται δυσοίωνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με υπολογισμούς:

• κάθε 2 δευτερόλεπτα καταγράφεται ένας θάνατος που οφείλεται στη νόσο,
• κάθε 5 δευτερόλεπτα σημειώνεται μια καρδιακή προσβολή,
• κάθε 6 δευτερόλεπτα εκδηλώνεται ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

 

Στατιστικά στοιχεία

Η καρδιαγγειακή νόσος παραμένει η κύρια αιτία θνησιμότητας στον κόσμο, καθώς ένας στους τρεις θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε καρδιακή νόσο και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Έως το 2025, οι θάνατοι θα ξεπερνούν τους 25.000.000 ετησίως.  Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 17 εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας της καρδιαγγειακής νόσου.

Ένας στους δέκα άνδρες, ηλικίας 50-59 ετών, έχει «σιωπηλή» στεφανιαία νόσο και κινδυνεύει να πάθει έμφραγμα χωρίς καμία προειδοποίηση. Αντίθετα, οι γυναίκες είναι περισσότερο τυχερές, καθώς το καρδιακό επεισόδιο συνήθως «προειδοποιεί» με πόνο στο στήθος.

Μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου κατά 20-25% μπορεί να επιτευχθεί εάν κάποιος ακολουθεί σταθερά τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής, ενώ ελάττωση του βάρους κατά 5% επιτυγχάνει 30% μείωση του ενδοκοιλιακού λίπους που θεωρείται και το πλέον επικίνδυνο.

Πρώτη αιτία θανάτου από καρδιά των νέων ηλικίας κάτω των 35 ετών στην Ελλάδα είναι σήμερα η καρδιακή ανεπάρκεια, που οφείλεται στη β-Μεσογειακή αναιμία, ενώ κάθε χρόνο γεννιούνται στη χώρα μας περίπου 1.200 παιδιά με παθήσεις της καρδιάς.

Μόνο στη χώρα μας, κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 15.000 νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου, πολλά από τα οποία αποβαίνουν μοιραία για τον ασθενή.

Καρδιακή προσβολή

Η καρδιά, ο πιο δυνατός μυς του σώματός μας, σε κάθε κτύπο της δέχεται το αίμα από τις φλέβες, το οποίο προωθεί στις αρτηρίες, και μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες  σε όλο τον οργανισμό. Η ίδια η καρδιά αντλεί οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά από τις στεφανιαίες αρτηρίες. Όταν διακοπεί η ροή του αίματος προς την καρδιά, αυτή η ξαφνική μείωση του οξυγόνου και των θρεπτικών συστατικών προκαλεί καρδιακή προσβολή.

Εγκεφαλικό επεισόδιο

Η λειτουργία του εγκεφάλου βασίζεται στο αίμα που διέρχεται από αυτόν, το οποίο προέρχεται από την καρδιά. Σε περίπτωση που αυτή η ροή διακοπεί, τα κύτταρα του εγκεφάλου που δεν λαμβάνουν οξυγόνο πεθαίνουν με αποτέλεσμα να παθαίνει βλάβη ο εγκέφαλος. Η βλάβη αυτή, ανάλογα με το ποσοστό της καταστροφής των κυττάρων, ενδέχεται να έχει παροδικές ή μόνιμες επιπτώσεις.

Αρτηριοσκλήρυνση

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η στηθάγχη και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο οφείλονται στις καρδιαγγειακές νόσους. Αυτά τα οξέα επεισόδια προκαλούνται λόγω αθηροσκλήρωσης ή αθηρωμάτωσης, δηλαδή μιας βλάβης στο τοίχωμα των αγγείων. Η αθηρωματική πλάκα που δημιουργείται εκεί μεγεθύνεται και στενεύει τον αυλό των αγγείων, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η ροή του αίματος. Οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση αθηρωματικής πλάκας δεν είναι απόλυτα γνωστοί. Μέσω διαφόρων μελετών έχει προκύψει ότι οι παράγοντες κινδύνου μπορούν να είναι είτε γενετικοί είτε περιβαλλοντικοί. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: α) τους τροποποιήσιμους, δηλαδή αυτοί που μπορούν να αλλάξουν και β) τους μη τροποποιήσιμους, εκείνους που δεν μπορούν να αλλάξουν. Στους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου εντάσσονται η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία (τα μη φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης), ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης, το στρες, το κάπνισμα, και το αλκοόλ, ενώ στους μη τροποποιήσιμους περιλαμβάνονται η ηλικία, η κληρονομικότητα και το φύλο. Όσον αφορά τους μη τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη κατά την επιλογή της θεραπείας και τον υπολογισμό των κινδύνων. Οι τροποποιήσιμοι παράγοντες, από την άλλη πλευρά, μπορούν να αντιμετωπιστούν, ακόμη και να εξαλειφθούν. Για παράδειγμα, η καταπολέμηση της αρτηριακής υπέρτασης μπορεί να βασιστεί στη σωματική άσκηση, στην απώλεια βάρους, στον περιορισμό του άλατος καθώς και σε φάρμακα, ενώ και η δυσλιπιδαιμία αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη διατροφή, άσκηση και φάρμακα. Η διακοπή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νόσων. Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα διαθέσιμα φάρμακα, τα οποία γίνονται ολοένα πιο αποτελεσματικά και ασφαλή. Οι κατηγορίες στις οποίες ταξινομούνται είναι οι εξής: α) αντιυπερτασικά, β) αντιαιμοπεταλιακά, γ) ινσουλίνη, δ) στατίνες, ε) από του στόματος αντιπηκτικά, στ) από του στόματος υπογλυκαιμικά και ζ) αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης.

Αίτια και συμπτώματα

 

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στις καρδιαγγειακές νόσους;

Μια σειρά παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν καρδιαγγειακές νόσους, οι πλειοψηφία των οποίων όμως αφορούν επιλογές τρόπου ζωής και άρα μπορούν εύκολα να ελεγχθούν. Παράγοντες όπως το κάπνισμα, η αυξημένη ποσότητα λιπιδίων στο αίμα, η παχυσαρκία και το άγχος προσβάλλουν το καρδιαγγειακό σύστημα και προκαλούν νόσους που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής  και μπορούν να αποβούν μοιραίες. Επιπροσθέτως, ο σακχαρώδης διαβήτης, η κληρονομικότητα και η ηλικία μπορούν να αποτελέσουν επίσης παράγοντες προδιάθεσης στις καρδιαγγειακές νόσους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της καρδιαγγειακής νόσου;

Συνήθως τα άτομα που πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ενώ τις περισσότερες φορές η πρώτη ένδειξη είναι η καρδιακή προσβολή ή το εγκεφαλικό επεισόδιο. Συνεπώς, είναι έκδηλη η ανάγκη για επίγνωση των παραγόντων κινδύνου και για λήψη κατάλληλων μέτρων με σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Η καρδιακή προσβολή εκδηλώνεται με πόνο ή δυσφορία στο στήθος, στα χέρια, στον αγκώνα, στον αριστερό ώμο, στη γνάθο και την πλάτη. Επίσης, μπορεί να παρουσιαστεί δυσκολία στην αναπνοή και λαχάνιασμα, αίσθημα λιποθυμίας και ζάλη, ναυτία ή έμετος, κρύος ιδρώτας και χλόμιασμα.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο εκδηλώνεται με ξαφνική αδυναμία στο πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια και μάλιστα πιο συχνά σε μια από τις πλευρές του σώματος. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικό μούδιασμα του προσώπου, του χεριού και του ποδιού και ιδίως στη μία πλευρά, δυσκολία όρασης είτε στο ένα είτε στα δύο μάτια, κεφαλαλγία, αδυναμία, λιποθυμία, σύγχυση και δυσκολία στην ομιλία και την κατανόηση, ζάλη και απώλεια ισορροπίας.

Πρόληψη και αντιμετώπιση

Η πρόληψη ενδέχεται να αποτρέψει τη θεραπεία, αρκεί να περιοριστούν οι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Η διακοπή του καπνίσματος παρέχει ποικίλα οφέλη, με κυριότερο τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η σωστή διατροφή με βάση ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο (καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, περιορισμός του αλατιού, των λιπαρών τροφών, καθώς και του αλκοόλ) βοηθάει στην προστασία των αιμοφόρων αγγείων και των εγκεφαλικών ιστών. Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης εποχής, η οποία εκτός από τη σωστή διατροφή μπορεί να αντιμετωπιστεί και με την κατάλληλη φυσική δραστηριότητα.

Η άσκηση σε καθημερινή βάση για 30 λεπτά τουλάχιστον απομακρύνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια. Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης και η υπερχοληστερολαιμία (μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα) συνιστούν επίσης παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι όμως μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία αν συνδυαστεί η σωστή διατροφή με τη φυσική δραστηριότητα.

Παράλληλα, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Καρδιάς  προτρέπει τους πολίτες να εξετάσουν  τα επίπεδα χοληστερίνης και αρτηριακής πίεσης και να υπολογίσουν το Δείκτη Μάζας Σώματός τους (ΔΜΣ).

Έμφραγμα. Πόσο κινδυνεύουμε;

Συνέντευξη του Κων/νου Τσιούφη, Επίκουρου Καθηγητή Καρδιολογίας, Ιπποκράτειο ΓΝΑ

Τι σημαίνει έμφραγμα μυοκαρδίου;

Η κλινική διάγνωση  του οξέος έμφραγμα του μυοκαρδίου απαιτεί τον ενδελεχή έλεγχο του ιστορικού σε συνδυασμό με άμεσα ευρήματα μυοκαρδιακής νέκρωσης που προκύπτουν με βιοχημικές, ηλεκτροκαρδιογραφικές και απεικονιστικές μεθόδους. Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST στο ηλεκτροκαρδιογράφημα ή απλά οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου συγκαταλέγεται στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα (όπως η ασταθής στηθάγχη και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST).

Που οφείλεται το έμφραγμα;

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου οφείλεται σε αιφνίδια απόφραξη ενός κλάδου των στεφανιαίων αρτηριών λόγω ρήξης ή διάβρωσης της αθηρωματικής πλάκας και δημιουργίας θρόμβου ο οποίος αποφράσσει πλήρως την υπεύθυνη στεφανιαία αρτηρία με αποτέλεσμα την διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη νέκρωση μιας περιοχής του μυοκαρδίου.

Ποσό συχνά είναι τα εμφράγματα;

Τα έμφραγματα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST (STEMI) αποτελούν ένα μεγάλο δημόσιο υγειονομικό  πρόβλημα στις ανεπτυγμένες χώρες. Η ακριβής εκτίμηση της επίπτωσης τους είναι δύσκολο να υπολογιστεί, αλλά αδρά μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο αριθμός των νέων STEMI στις ΗΠΑ ανά έτος ανέρχεται στα 500.000, ενώ νεότερες αναλύσεις από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία για το 2007, εμφανίζουν μείωση της επίπτωσης τους με 330.000 εισαγωγές ανά έτος. Το έμφραγμα τού μυοκαρδίου προσβάλλει συνήθως τούς άνδρες (με αναλογία 5 προς 1 σε σχέση με τις γυναίκες) στην ηλικία μεταξύ 50 και 60 ετών.

Πόσοι πεθαίνουν από έμφραγμα;

Η θεραπευτική αντιμετώπιση πέρασε διάφορες «φάσεις» μέχρι να επιτύχουμε τη μείωση της θνητότητας των ασθενών με STEMI. Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχε η φάση της «κλινικής παρατήρησης», κατά την οποία η βασική θεραπευτική αρχή ήταν ο αυστηρός κλινοστατισμός. Στη συνέχεια, με την ανάπτυξη των μονάδων εντατικής θεραπείας και τη συνεχή ηλεκτροκαρδιογραφική και αιμοδυναμική παρακολούθηση των ασθενών με STEMI, η θνητότητα έφτασε στο 15% περίπου, καθώς σημειώθηκε θεαματική μείωση των θανατηφόρων αρρυθμιών. Τα τελευταία 20 έτη, η θρομβόλυση, η χρήση της ασπιρίνης και τα τελευταία χρόνια η πρωτογενής αγγειοπλαστική ήταν οι μεγάλες εξελίξεις που συνέβαλλαν στη μείωση της θνητότητας στο 6,5%. Αξίζει να σημειωθεί βέβαια ότι συμπεριλαμβάνοντας και τις περιπτώσεις που δεν καταφθάνουν στο νοσοκομείο, το ήμισυ των θανάτων επέρχεται κατά την πρώτη ώρα και το 25% των ασθενών που θα υποστούν STEMI θα καταλήξουν τις πρώτες 24 ώρες από την εκδήλωση της ισχαιμίας.

Πως εκδηλώνεται το έμφραγμα;

Γενικά το έμφραγμα του μυοκαρδίου χαρακτηρίζεται από έντονο οπισθοστερνικό πόνο. Ο πόνος εισβάλλει αιφνίδια, εντοπίζεται συνηθέστερα πίσω από το στέρνο, ή ακόμα και στη περιοχή του στομάχου. Ο πόνος επεκτείνεται στον ώμο και στην εσωτερική πλευρά του βραχίονα και του αντιβραχίου και φθάνει ως τα δάχτυλα του αριστερού άνω άκρου. Λιγότερο συχνά διακλαδίζεται και στους δύο ωμούς ή μόνο στον δεξιό ώμο, προς τον τράχηλο και τη κάτω γνάθο. Ο άρρωστος τον αισθάνεται συνήθως σαν ένα αφόρητο βάρος ή σαν ένα σφίξιμο ιδιαίτερα οδυνηρό. Μερικές φορές, εξ άλλου, ο πόνος του εμφράγματος εκδηλώνεται σαν κάψιμο. Συχνά τον πόνο συνοδεύουν αντανακλαστικά φαινόμενα, όπως ο εμετός, οι εφιδρώσεις και ο μετεωρισμός. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις κατά τις όποιες ο πόνος είναι ήπιος και άλλες πού ο πόνος λείπει εντελώς.

Υπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα;

Σε αρκετούς ασθενείς μπορεί να παρατηρηθούν πρόδρομα συμπτώματα, όπως δυσφορία στο στήθος, που συνήθως αντιπροσωπεύει επεισόδιο ασταθούς στηθάγχης. Το 1/3 των ασθενών με προεμφραγματική στηθάγχη είχαν ενοχλήσεις για 1-4 εβδομάδες πριν το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τα άλλα 2/3 αναφέρουν στηθαγχικές ενοχλήσεις για λιγότερο από 1 εβδομάδα. Επίσης, ως πρόδρομα συμπτώματα μπορούν να εκληφθούν η αδυναμία και η εύκολη κόπωση που παρουσιάζονται πριν το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Πως ενεργούμε σε υποψία εμφράγματος;

Κατά την προνοσοκομειακή φάση, η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων του STEMI έχει μεγάλη σημασία για την έκβαση του ασθενούς. Σε ασθενείς με προϊστορία και ιδίως σε αυτούς που λαμβάνουν ήδη νιτρώδη θα πρέπει να χορηγείται μία δόση υπογλωσσίου επί στηθαγχικού πόνου.  Σε περίπτωση που 5 λεπτά μετά την χορήγηση του υπογλωσσίου ο πόνος είναι αμετάβλητος ή επιδεινώνεται, θα πρέπει να γίνεται κλήση σε ασθενοφόρο. Χρήσιμο είναι όταν είναι διαθέσιμο να προσκομιστεί ένα προγενέστερο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ο ασθενής θα πρέπει να μεταφέρεται στο νοσοκομείο με ασθενοφόρο και όχι με άλλα μεταφορικά μέσα. Ο άρρωστος πρέπει να μεταφερθεί γρήγορα σε νοσοκομείο, όπου εισάγεται σε μονάδα εμφραγμάτων.

Ποια είναι η σύγχρονη θεραπεία του εμφραγμάτος;

Στην αρχική φάση η ισχαιμία του μυοκαρδίου είναι αναστρέψιμη, δηλαδή με την αποκατάσταση της αιμάτωσης η ισχαιμία παρέρχεται. Ανεπανόρθωτη νέκρωση αρχίζει στο υπενδοκάρδιο της αριστερής κοιλίας σε 20 λεπτά και προχωρεί σταδιακά προς το επικάρδιο. Η νέκρωση συνήθως ολοκληρώνεται μέσα σε 2-4 ώρες ανάλογα με το βαθμό της ισχαιμίας και την ύπαρξη παράπλευρης κυκλοφορίας. Με βάση αυτά τα στοιχεία καθίσταται σαφές ο ρόλος της έγκαιρης και πλήρους αποκατάστασης της στεφανιαίας ροής με διάνοιξη του υπεύθυνου για το έμφραγμα αγγείου, με αποτέλεσμα τη μείωση του μεγέθους του εμφράγματος, βελτίωση της λειτουργικότητας της αριστεράς κοιλίας και μείωση της θνητότητας. Οξεία επαναιμάτωση μπορεί να επιτευχθεί είτε φαρμακολογικά με ενδοφλέβια χορήγηση θρομβολυτικής αγωγής είτε μηχανικά με τη λεγόμενη πρωτογενή αγγειοπλαστική.

Τι συμβαίνει στην πράξη σήμερα;

Το σημαντικότερο σημείο στην αντιμετώπιση του ασθενούς είναι η επιλογή του τρόπου επαναιμάτωσης. Η χρήση προνοσοκομειακής θρομβόλυσης είναι λογική σε περίπτωση που παρευρίσκεται ιατρός ή άριστα εκπαιδευμένο παραϊατρικό προσωπικό στο ασθενοφόρο. Συγκριτικά με την χρήση πρωτογενούς αγγειοπλαστικής, η προνοσοκομειακή θρομβόλυση έδειξε όφελος μόνο όταν η θρομβόλυση έγινε τις πρώτες 2 ώρες από την έναρξη του πόνου.
Πάντως σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς με STEMI θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πρωτογενή αγγειοπλαστική, με την προϋπόθεση ότι το νοσοκομείο διαθέτει επαρκώς εξοπλισμένο αιμοδυναμικό εργαστήριο, με έμπειρο προσωπικό, με στόχο τον χρόνο από την πρώτη ιατρική επαφή, μέχρι την διενέργεια την αγγειοπλαστικής τα 90 λεπτά.

Τι γίνεται εάν το νοσοκομείο δεν διαθέτει αιμοδυναμικό τμήμα;

Σε περίπτωση που το νοσοκομείο δεν διαθέτει αιμοδυναμικό τμήμα, και ο ασθενής δεν μπορεί να μεταφερθεί σε άλλο κέντρο με δυνατότητα αγγειοπλαστικής εντός 90 λεπτών από την πρώτη επαφή με ιατρικό προσωπικό, θα πρέπει να χορηγείται θρομβόλυση εντός 30 λεπτών από την εισαγωγή του στο νοσοκομείο, εκτός αν υπάρχει αντένδειξη. Και στις δύο περιπτώσεις ο σημαντικότερος στόχος είναι η διατήρηση του χρόνου ισχαιμίας του μυοκαρδίου, εντός 120 λεπτών (ιδανικά εντός 60 λεπτών) από την έναρξη των συμπτωμάτων έως την έναρξη της επαναιμάτωσης.

Πως γίνεται η θρομβόλυση;

Στην κλινική πράξη η θρομβόλυση γίνεται, με την ενδοφλέβια χρησιμοποίηση ινωδολυτικών παραγόντων, αποτελεί δε τη ταχύτερη μέθοδο αποκατάστασης της επαναιμάτωσης κατά τη διάρκεια του οξέος έμφράγματος του μυοκαρδίου. Τα θρομβολυτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για να διαλύσουν πρόσφατα σχηματισμένους θρόμβους. Οι κίνδυνοι αιμορραγίας και άλλων ανεπιθύμητων ενεργειών είναι σοβαροί και γι' αυτό τα φάρμακα αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον υπάρχει επαρκής πείρα και συνήθως μέσα σε νοσοκομείο.
Από μεγάλες μελέτες έχει δειχθεί ότι τα θρομβολυτικά φάρμακα ελαττώνουν τη θνητότητα στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου όταν δίνονται ενδοφλεβίως τις πρώτες 6-12 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων αφού αποκαθιστούν τη βατότητα (έστω και όχι πλήρως) στο 80% των περιπτώσεων στην υπεύθυνη για το έμφραγμα αρτηρία.

Ποιες είναι οι αντενδείξεις της θρομβόλυσης;

Μη ελεγχόμενη υπέρταση, ιστορικό αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, ενεργό πεπτικό έλκος, ηπατοπάθεια, νευροχειρουργική επέμβαση ή οσφυονωτιαία παρακέντηση το τελευταίο δίμηνο, κάκωση ή επέμβαση χειρουργική το τελευταίο 10ήμερο, ενδοκρανιακό νεόπλασμα ή ανεύρυσμα.

Πως γίνεται η πρωτογενής αγγειοπλαστική;

Η άλλη μέθοδος είναι της μηχανικής διάνοιξης του αγγείου με τη μορφή επείγουσας πρωτογενούς αγγειοπλαστικής. Σ’ αυτή τη μέθοδο, διενεργείται μια γρήγορη στεφανιογραφία με τη χρήση τοπικού αναισθητικού, όπου πραγματοποιείται προώθηση καθετήρων διαμέσου της μηριαίας αρτηρίας εντός του στομίου των δύο στεφανιαίων αρτηριών. Διαπιστώνεται πού βρίσκεται το πρόβλημα της οξείας απόφραξης και εφόσον είναι τεχνικά δυνατό πραγματοποιείται την ίδια στιγμή διάνοιξη με την τοποθέτηση εσωτερικών μεταλλικών πλεγμάτων, των λεγόμενων stent. Δυνατή είναι επίσης με χρήση ειδικών καθετήρων η άμεση αναρρόφηση θρόμβου από το ένοχη βλάβη. Με την πρωτογενή αγγειοπλαστική μειώνεται ο κίνδυνος της αιμορραγίας, ενώ εξασφαλίζεται αφενός η πλήρης διάνοιξη του αγγείου σε πολύ μεγάλο ποσοστό, αλλά και ελαττώνονται οι πιθανότητες επανέμφραξης του αγγείου, αφού αντιμετωπίζεται και η υποκείμενη στένωση της αρτηρίας. Η επιτυχία της μεθόδου κυμαίνεται μεταξύ 90% και 97% και είναι προφανές ότι εξασφαλίζει επαρκή επαναιμάτωση στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών.

Τι πρέπει να κάνουμε μετά το έμφραγμα;
 Πλέον σημαντική είναι η τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου, δηλαδή η διακοπή του καπνίσματος, η ρύθμιση της χοληστερίνης και του σακχάρου, η απώελεια βάρους και η μείωση,κατά το εφικτό, του άγχους. Ένα μήνα μετά από το έμφραγμα θα γίνει επανεκτίμηση της κατάστασης του αρρώστου.

Επιτρέπεται να ασκείται ο εμφραγματίας;

Ένα καλό είδος άσκησης είναι το βάδισμα με κανονικό ζωηρό βήμα, χωρίς διακοπή, υπό κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Συνιστάται προοδευτική αύξηση της διάρκειας και της ταχύτητας του βαδίσματος, έτσι ώστε αρχίζοντας από 500 μέτρα σε 5-10 λεπτά τις πρώτες μέρες, να φθάσει ο εμφραγματίας να περπατά τουλάχιστον 4-5 χιλιόμετρα σε μία ώρα, ύστερα από 2-3 μήνες. Πρέπει να τονιστεί ότι δεν ισχύουν τα ίδια για όλους τους εμφραγματίες, αλλά η όλη αποκατάσταση θα γίνεται υπό στενή καρδιολογική παρακολούθηση. Εάν στις καθημερινές του δραστηριότητες και στο βάδισμα δεν υπάρχουν ενοχλήματα τύπου στηθάγχης τότε θα μπορεί να έχει φυσιολογική σεξουαλική ζωή.

Πότε θα γυρίσει ο εμφραγματίας στην εργασία του;

Ένα μήνα μετά από το έμφραγμα θα γίνει επανεκτίμηση της κατάστασης του αρρώστου και της ικανότητας για κόπωση του και θα ληφθεί απόφαση αν θα επιστρέψει στην εργασία του. Παράλληλα θα ληφθούν υπ’ όψιν διάφοροι άλλοι παράγοντες όπως ψυχολογικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί, το είδος της εργασίας.


 
Κων/νος Τσιούφης
Επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας
Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική
Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α
Μέλος ΔΣ ΕΚΕ

«Θερίζει» το AIDS στην Ελλάδα,

 1.000% η αύξηση των κρουσμάτων το 2011!

Από παράνομη πορνεία και σύριγγες ναρκωτικών

 

http://www.tanea.gr/latestnews/article/?aid=4659374 

Τι μπορείς να κάνεις για να διατηρήσεις την υγεία σου;

http://familydoctor.org/online/famdocen/home/healthy/prevention/086.html

Πως το τσιγάρο επηρεάζει την καρδιά και τα αγγεία σου

http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/smo/

Tobacco use remains the single largest preventable cause of disease, disability, and death

http://www.cdc.gov/vitalsigns/adultsmoking/index.html?s_cid=fb1120

ENA BINTEO ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

http://www.youtube.com/watch?v=0D2aTdWTfaI&feature=share

ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ 

ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 

ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ 

ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ